Rugpijn is iets waar bijna iedereen wel eens mee te maken krijgt. Vaak gaat het vanzelf weer over, maar voor sommige mensen wordt de pijn een voortdurende last die weken, maanden of zelfs jaren aanhoudt. Dit noemen we chronische rugpijn. Het kan je dagelijkse leven flink beperken, je werk beïnvloeden en zelfs je stemming negatief beïnvloeden.

Zelf heb ik al mijn ganse leven last van rugpijn. In mijn tienerjaren kreeg ik de diagnose chronische rugpijn en het verdict dat ik er niets aan kan doen (geen operatie, infiltraties, ..). Ik bezoek regelmatig de kinesist (maandelijks 4x een beurt) en krijg massage en daarna oefeningen die ik thuis of elders ook kan toepassen. Toch gebeurt het ondanks alles, dat ik volledig vastzit en niet weet hoe ik moet gaan of staan om geen extra last te leggen op mijn rug. Dan heb ik dringend een bezoek aan de kinesist nodig om een intensieve behandeling te krijgen.

Wat is chronische rugpijn?

Chronische rugpijn is rugpijn die langer dan 12 weken aanhoudt, ongeacht de oorzaak. De pijn kan constant aanwezig zijn of in golven terugkomen. Soms is er een duidelijke aanleiding (zoals een hernia), maar vaak ook niet.

Chronische rugpijn komt voor in:

• de onderrug (meest voorkomend)
• de bovenrug
• of de hele rug

Het kan zeurend, stekend, brandend of uitstralend aanvoelen — bijvoorbeeld naar de benen of billen.

Mogelijke oorzaken van chronische rugpijn

De oorzaak is niet altijd duidelijk, maar veelvoorkomende oorzaken zijn:

1. Spier- en gewrichtsproblemen
   Spierverrekkingen, artrose of slijtage van de wervelkolom.
2. Hernia of tussenwervelschijfproblemen
   Irritatie of druk op zenuwen kan uitstralende pijn veroorzaken.
3. Verkeerde houding of overbelasting
   Langdurig zitten, zwaar tillen of een slechte werkhouding.
4. Chronische stress of spanning
   Stress kan leiden tot verkrampte spieren en verhoogde pijngevoeligheid.
5. Medische aandoeningen
   Zoals reuma, osteoporose of bekkeninstabiliteit.
6. Geen duidelijke lichamelijke oorzaak
   Soms blijft de oorzaak onduidelijk — pijn kan dan ‘in stand gehouden worden’ door overgevoeligheid van het zenuwstelsel (chronische pijnsyndromen).

Symptomen van chronische rugpijn

• Aanhoudende of steeds terugkerende pijn in de rug
• Spierstijfheid of verminderde bewegingsvrijheid
• Uitstralende pijn naar benen, billen of schouders
• Vermoeidheid of slaapproblemen door pijn
• Verminderde belastbaarheid bij werk of dagelijkse activiteiten
• Psychische klachten, zoals prikkelbaarheid of somberheid

Hoe wordt chronische rugpijn vastgesteld?

De diagnose wordt meestal gesteld door een huisarts of specialist op basis van:

1. Medische anamnese
   Gesprek over je klachten, duur, intensiteit en impact op je dagelijks leven.
2. Lichamelijk onderzoek
   Onderzoek van houding, beweging en spierspanning.
3. Aanvullend onderzoek (alleen indien nodig)
   Denk aan röntgenfoto’s, MRI of bloedonderzoek — meestal alleen als er aanwijzingen zijn voor een specifieke oorzaak zoals een hernia of ontsteking.

Belangrijk: Bij veel mensen met chronische rugpijn wordt geen duidelijke fysieke oorzaak gevonden. Dat maakt het extra frustrerend, maar betekent niet dat de pijn “tussen de oren” zit — het is écht, en vraagt om een serieuze aanpak.

Tot slot

Chronische rugpijn is complex en gaat vaak niet vanzelf over. De sleutel ligt vaak in een multidisciplinaire aanpak: beweging, houding, stressmanagement en in sommige gevallen medicatie of therapie. Vroegtijdige herkenning en professionele begeleiding kunnen veel ellende voorkomen.

Tips bij chronische rugpijn

1. Blijf in beweging
   Probeer regelmatig te wandelen, stretchen of lichte oefeningen te doen. Rust is belangrijk, maar te lang stilzitten kan de pijn juist verergeren.
2. Let op je houding
   Zorg voor een goede zithouding, vooral als je veel zit. Gebruik eventueel een ergonomische stoel en wissel regelmatig van positie.
3. Zorg voor een stevig matras
   Een goed ondersteunend matras helpt om je rug tijdens het slapen te ontlasten.
4. Vermijd zwaar tillen of draaiende bewegingen
   Til met je benen en niet met je rug, en vermijd plotselinge bewegingen die je rug belasten.
5. Leer ontspanningstechnieken
   Stress kan rugpijn verergeren. Probeer ademhalingsoefeningen, yoga of meditatie om spanning te verminderen.
6. Gebruik warmte
   Een warme kruik of een warm bad kan spieren ontspannen en pijn verzachten.
7. Overleg met een specialist
   Heb je langdurige klachten? Een fysiotherapeut of huisarts kan een behandelplan op maat maken.

Welke tip helpt jou het beste bij rugpijn?